मुगु—मुगु जिल्ला स्थित सोरु गाउँपालिका—४ लिब्रु गाउँको कालिका माध्यमिक बिद्यालयमा पूर्बाधार अभाव देखिएको छ ।
२०३४ सालमा स्थापना भएको उक्त कालिका माबिमा भौतिक पूर्बाधार देखि डेक्स बेन्च लाइब्रेरी, कम्प्यूटर अभाव भएपनि कार्यरत शिक्षक शिक्षिकाले मौखिम रुपमा बिधार्थीलाई चित्त बुझाएर पढाउने गरेका छन । उक्त बिद्यालयमा पढन पाठन राम्रो हुने गरेपछि हुम्ला ताजाँकोट र सर्केगार्ड गाउँँपालिकाको तुम्च, तलतडी बस्ती बाट दुई दर्जन भन्दा बढी बिधार्थी आफनो स्कुल छोडेर हुम्ला कर्णाली पुल पार गरेर वारि मुगुको कालिका स्कुलमा पढन आउने गरेका छ ।
मुगु सोरु गाउँँपालिका—२ स्थित जनज्योति माध्यमिक बिद्यालय छोडेर करिव ३ दर्जन बिधार्थी लामो यात्रा गरेर लिब्रु कालिका माबिमा पढन आउने गरेको पाइएको छ । भौतिक पूर्बाधार अभावका बाबजुत बिद्यालयमा बिधार्थीको चाप बढेको शिक्षकको भनाई छ । कालिका माबिमा भौतिक पूर्बाधारको समस्या बाबजुत पढाई राम्रो भएको बिद्यालय ब्याबस्थापन समितिका अध्यक्ष गंगबहादुर शाही बताउछन ।
कालिका माध्यमिक बिद्यालयमा कक्षा ९ मा पढन जाँन उनलाई दैनिक ५ घण्टा उकालो ओरालो दौडिनु पर्ने अबस्था छ । बिहानै ७ बजे झोला रोटी बोकेर ओरालो झरेर ९ बजे स्कुल पुग्ने र ५ बजे स्कुल बिदा भएपछि ३ घण्टा उकालो उक्लेर साँझपख घर पुग्ने गरेका छन ।
पहिरोको जोखिम
कालिका माध्यमिक बिद्यालय पहिरोको उच्च जोखिममा छन । गत बर्ष निर्मार्ण गरिएको ६ कोठे दुई तले भवनको तल बाट पनि जमिन भासिन थालेको र माथि बाट पनि पहिरो जान थालेपछि उक्त भवन जोखिम हुन थालेको छ ।
चार बर्ष अघि निर्माण गरिएको अर्को ६ कोठे दुई तले भवन पनि अत्यन्तै जोखिम देखिएको छ । उक्त भवनको तल्लो तला भन्दा माथिल्लो तलाका ३ कोठाहरुको भित्ता पर्खाल चिर्किदै र ढुंगा झर्न थालेपछि शिक्षक बिधार्थीलाई पढन र पढाउन जोखिम हुन थालेको छ । गत बर्षको भुकम्पले गर्दा उक्त भवन अत्यन्तै जिर्ण र जोखिम देखिएको छ । बिद्यालयमा अरु कक्षा कोठा नहुँदा कक्षा १ देखि ६ सम्मका बिधार्थीहरुलाई उक्त चर्किएको जोखिम कोठामा बसालेर पढाउने गरिएको छ । कक्षा कोठा अभावले गर्दा बिधार्थीलाई जोखिम कोठामा राख्नु पर्ने अबस्था आएको उनको भनाई छ । बिद्यालयमा कार्यरत शिक्षक पनि उक्त जोखिम भवनमा बसेर सुत्ने खानपिन गर्ने गरेका छन । राति ठूला पानी प¥यो हावाहुरी लाग्यो भने बेड बिस्तारा बोेकेर पल्लो भवनमा सर्ने गरेका छन ।कालिका माध्यमिक बिद्यालयको खेलमैदा चौर पनि झन पहिरोको जोखिम छ । उक्त चौरको तल बाट भासिदै गएको र माथि बाट पनि बेला बेला पहिरो खस्न थालेपछि शिक्षक बिधार्थी चिन्तित देखिएका छन । झरी बर्षातको समयमा माथि बाट पहिरो खस्दा बिधार्थीलाई लाइन लगाउन गाह्रो हुने गरेको प्रधानध्यापक उम्मेर बुमीले बताए । कक्षा कोठा साधुरो र कक्षागत बिधार्थीहरु बढी भएकोले भुईमा पनि बिधार्थीहरु एक अर्का सित टाँसिएर बस्न बाध्य भएका छन ।
कम्प्यूटर लाइब्रेरी समस्या
कालिका माध्यमिक बिद्यालयमा पढाउने शिक्षक देखि पढन बिधार्थीले कम्प्यूटर सिक्न त के कुरा देख्न समेत पाएका छैनन । आर्थिक अभावका कारण बिद्यालयले कम्प्यूटर खरिद गर्न नपाएको र अन्य निकाय बाट सहयोग नहुँँदा बिद्यालय कप्यूटर बिहिन अबस्था छन । बिद्यालयमा शौर्यउर्जाको बत्ती भएपनि कप्यूटर नहुँदा बिधार्थी सिमित कितावमा बाहेक प्राटिकल बाट बञ्चित भएका छन । बिद्यालयमा कम्प्यूटर नहुँदा प्रशासनिक काम देखि पढाइमा गाह्रो भएको बिद्यालयका लेखापाल मंगल बुढाको भनाई छ । कालिका माध्यमिक बिद्यालयमा हरेक शुक्रबारीय क्रियाकलाप हुने गरेको छ । उक्त नियमित क्रियाकलापले गर्दा बिधार्थीहरु उत्साहित छन