मुगु —मुगु जिल्ला स्थित छाया“नाथ रारा नगरपालिका ताल्चा गाउ“का रामभक्त रोकायाले बारीको स्याय बेच्न नेपालगञ्ज तर्फ लैजान थालेका छन ।
सडक असुबिधाका कारण समयमा स्याउ शहर पु¥याउन नसक्दा मुल्यमा घाटा सहनु पर्ने अबस्था आएको उनको गुनासो छ । पहिले नै स्याउ शहर पु¥याउन सकिएको भए प्रति केजी ७० देखि ८० रुपैया“मा बेच्न पाइन्थ्यो उनले भने ढिलो हुदा प्रति केजी ५५ रुपैया“मा बेचेर आउनु पर्ने भयो ।
यो बर्ष स्याउ बाट १० लाख आम्दानी हुने मेरो आकलन गरेको उनको भनाई छ । स्याउ बाटै बर्ष भरि परिवारलाई खाना पुग्ने पैसा आर्जन हुन थाले पनि रोकाया अत्यन्तै हर्षित छन । अन्नबाली त्यागेर प्राय सबै जग्गा जमिन स्याउ लगाएर आत्मनिर्भर बन्न थालेका छन । ताल्चा गाउ“का अर्का कर्णबहादुर रावलले पनि एक गाडी अर्थात ६० क्वीन्टल स्याउ नेपालगञ्ज लिएर बिक्री गरि सकेका छन । बारी बाट टिपेर घरमा भण्डार गरेको स्याउ शहर फेरि लैजान कार्टुनमा प्याकिङ्क गर्दै छन ।रावलले पनि यो बर्ष स्याउ बाटै ८ देखि १० लाख आम्दानी गर्ने सोच बनाएका छन । उनको बारीमा पनि यो बर्ष १२ टन भन्दा बढी स्याउ उत्पादन भएको छ ।

दसैंको अबधि भित्र ताल्चा बस्ती क्षेत्रको मात्र करिव ७ वटा ट्रक स्याउ शहरतिर निर्यात भएको किसानको भनाई छ । अझै किसानको गोठ देखि घर आ“गन सम्म स्याउले भरिएको छ । कसैले कुहिन थालेको स्याउ झुजा काटेर सुकाउन थालेका छननगरपालिका भित्रका अन्य स्याउ किसान मध्ये रोकाया र रावल बढी स्याउ उत्पादन गर्ने किसान भित्र पर्ने गरेका छन । रोकायाले स्याउ ढुवानी गर्ने आफनै गाडी समेत किनेका छन । ब्याबसायिक रुपमा स्याउ उत्पादन गरेर जिल्ला देखि तराई सम्म बिक्री गर्ने उनको लक्ष्य छ ।
मौसममा सुधार आई गमगढी नाग्मा सडक ंसंचालनमा सहज भएपनि यहा“का किसानहरु बारीको स्याउ शहर लैजान हत्तार भएको छ । ताल्चा, पिना, मैतु, तलितुम, झापागार्ड, झयारी लगायत बस्तीका किसानहरु पनि बारीको स्याउ बेच्न शहर लैजान थालेका छन ।नेपालगञ्ज र सुर्खेत बाट खँद्यबस्तु सिमेन्ट ग्या“स लिएर मुगु पुगेका मालबाहक ट्रकहरु फर्किदा स्याउ भरेर लैजाने गरेका छन अघि पछि रित्ति फर्किने ट्रकहरु हिजोआज स्याउ लैजान प्रतिस्पर्धा छ अधिकास ट्रक मालिकाले नेपालगञ्ज बाटै स्याउ किसानलाई फोन गरेर म आउदै छु स्याउ तयार गरि राख्नु भनेर फोन समेत गर्ने गरेका छन ।
गमगढी देखि नेपालगञ्ज सम्म प्रति किलो ८ रुपैया“मा स्याउ ढुवानी हुने गरेका छन । महिलाहरु खेतबारीमा उन्न भित्रयाउने काम लागेका छन भने पुरुष स्याउ गाडीमा लोड गर्दै सुर्खेत नेपालगञ्ज बार्दीया, बुटवल पु¥याएर बेचेर फर्किन गरेका छन । यो बर्ष जिल्लामा स्याउ अत्याधिक रुपमा बढी फलेको हुदा किसानहरु सारै हर्षित बनेका छन ।
बारीको स्याउ बेचेरै बर्ष दिन खाना पुग्ने सोचमा किसानहरु खुशी देखिएका छन । यो बर्ष धेरै राम्रो स्याउ फल्यो ताल्चाका बा“चे महत्ताराले भने बल्ल हाम्रो बारीको स्याउले मुल्य पाउने भयो ।
यो बर्ष जिल्ला कृषि बिकास कार्यालयले स्याउ प्याकिङ्क गर्ने कार्टुन उपलब्ध नगराउदा किसानहरुले नेपालगञ्ज बाट आफै किनेर ल्याउन बाध्य भएका छन । कसैले बोरामा स्याउ प्याक गरेर गाडीमा हालेर लैजाने गरेका छन ।उक्त क्षेत्रहरुमा पनि करिव १५ मेट्रिकटन भन्दा बढी स्याउ उत्पादन हुने गरेपनि ढुवानीको साधन नहु“दा गाउ“ खेर जाने गरेको छ । बाम क्षेत्रका महिलाहरु हरेक दिन डोकोमा बोडेर स्याउ गमगढी पु¥याएर बेच्न बाध्य भएका छन ।