मुगु —जिल्ला पूर्बी क्षेत्र मुगम कार्मारोङ्ग गाउँपालिकाको १२ वटा बस्ती सोनाम ल्होसार पर्वले रमझम छाएको छ ।चिसो मौसममा ल्होसारले गर्दा यति बेला माग्री, मह, पुलू, कार्ति, किम्री, दाउरा, पुवा, रिउस, ताखा, खारी लगाउत जनजातिका गाउँमा रमाइलो देखिएको छ ।मुगुम कार्मारोङ गाउँपालिका मह गाउँका पेवाछिरिङ तामाङले भने पुरानो बर्ष सकिने र नयाँ बर्ष सुरु हुने खुशीयालीमा सोनाम ल्होसारलाई प्रमुख पर्वको रुपमा हामीले मान्ने गछौ ।
गाउँपालिकाको चितै, डोल्फू, कार्ति, किम्री, पुवा, रिउस, दाउरा, मह, पुवा, माग्री लगायत १२ वटा बस्तीमा आदिबासी जनजातिलाई सोनाम ल्होसारमा रमेका छनजसरी क्षेत्रि बाहुन ठकुरी समुदायले दसैं तिहार रमझम गरेर मनाउछन त्यसै गरि हामीले आदिबासी सोनाम ल्होसार उत्साह र उमंगले मनाउने गरेको माग्री गाउँका सोनाम तामाङको भनाई छ । नयाँ र महँगो पहिरन लगाउने घरमा मिठो परिकार बनाउने पाहुना निम्तो गरेर सत्कार गर्ने गरेका छन ।

सोनाम ल्होसार सकिए लगतै फागुन पुन ग्याल्बो ल्होसार प्रारम्भ हुने स्थानीयको भनाई छ । ग्याल्बो ल्होसार बिशेष गरेर ठूलाबडाले मनाउने चलन छ ।ल्होसार प्रारम्भको दिनमा घरपरिवारले रातो टिका लगाउने सल्लोको लिङ्गो ल्याएर घरमा रोप्ने त्यसमा धजा चढाउने गर्ने गरेका छन । ल्होसारको उत्साहमा दिनभरि खानपिन गर्ने र साँझपख युवायुवतीहरु घर आगँन खेतबारमा बाजा सहित भोटे सेलो नाच्ने गरेका छन ।हरेक दिन पुजापाठ गर्ने बुद्धको मुर्तिमा जल खानेकुरा चढाउने गर्छन ।

युवातन्नेरीहरु बिद्यालयको चौर सार्बजनिक स्थानमा गएर परम्परागत धनुषबाण खेल फुटबल भलिबल खेल खेलेर रमाउने चलन छधनुष बाण खेलमा छयाङ रक्सी बाजी राख्ने र जसले ताकेको स्थानमा धनुष हान्छ त्यसैले एक बोतल छ्याङ खाने चलनले गर्दा युवातन्नेरीमा निकै उत्साह देखिने गरेको छ । ल्होसार पर्वमा लामागुरु अतिथिहरुलाई एक बर्ष पुरानो छ्याङ दिने चलन छ ।ल्होसारमा तिहारबगरमा रहेको बौद्धगुम्बा पनि मेला लाग्ने गरेको छ । ल्होसारको निम्ति स्थानीयले बिभिन्न ठाउँ बाट रातो चामल ध्यू तेल मैदा, सातु दुई चार महिना अघि देखि नै जम्मा गर्ने गरेका छन ।कार्मारोङ गाउँपालिकामा सोनाम ल्होछारले उमंग छाएको मुगुम कार्मारोङ गाउँपालिकाका अध्यक्ष छिरिङ क्याप्ने लामाले बताए । चिसो मौसममा ल्होसार पर्वले गर्मी बढाएको उनको भनाई छ ।