काठमाडौ—नेपाल सरकार वन तथा वातावरण मन्त्री ऐनबहादुर शाही ठकुरीले आइतबार राष्ट्रिय बाह्य मिचाहा प्रजाति ब्याबस्थापन रणनीति तथा कार्यान्वयन योजना २०८१ स्वीकृत गर्नु भएको छ । वन अनुसन्धान तथा प्रशिक्षण केन्द्रले बिगत १५ बर्ष देखि तया पारेको राष्ट्रिय मिचाहा प्रजातिको रणनीति तथा कार्यान्वयन २०८१ योजना मन्त्रीस्तरीय निर्णय बाट स्वीकृत भएको छ । अर्थमन्त्रालय, कृषि तथा पशुपन्छी बिकास मन्त्रालय र अन्य सरोकारवाला निकायको राय सुझाव समावेश गरि तयार गरिएको उक्त रणनीति योजना करिव १५ बर्ष पछि बल्ल मन्त्रीस्तरीय निर्णय बाट स्वीकृत भएको वन अनुसन्धान तथा प्रशिक्षण केन्द्रका महानिर्देशक डा.राजेन्द्र केसीले बताउनु भयो ।

नेपाल ठूलो समस्याको रुपमा रहेको मिचाहा प्रजातिलाई रणनीति योजना स्वीकृतले रोक्ने र फैलावट हुन नदिने उहा“को भनाई छ । रोकथाम र तयारीपन बाहय मिचाहा प्रजातिको प्रबेश तथा बिस्तार हुने मार्ग र माध्य पहिचान गरि यस लाई देश भित्र र नया स्थानहरुमा प्रबेश हुन बाट रोक्ने भएको छ । मिचाहा प्रजातिको रोकथाम नियन्त्रण गरि रैथाने प्रजाति तथा पारिस्थितिकिय प्रणालीको संरक्षण गर्न नसेकोमा रैथाने प्रजातिहरु लोप हुने खतरा बढदै जाने देखिएको छ । नेपालको तराइ चुरे मदेश हुदै मध्य पहाडी क्षेत्रमा बाह्य मिचाहा बाक्लो उपस्थिति र फैलावट बढदै गइरहेको देखिएको छ । बिश्व ब्यापी जलवायु परिर्वतनका कारणले गर्दा बाह्य मिचाहा प्रजाति अझै बढी फैलिने आकलन गरिएको छ ।

बाह्य मिचाहा प्रजातिको फैलावट आर्थिक तथा वातावरण क्षेतिको प्रमुख कारण बन्दै गएको पाइएको छ । मिचाहा जाति फैलावटले वन क्षेत्र कृषि सिमसार तथा चरिचरनकोृ हैसियतमा ह्रास आइ यसमा आश्रित समुदायको जिविकोपार्जनमा पनि नकरात्मक प्रभाव पार्ने देखिएको छ ।एक अध्ययनअनुसार नेपालबाहिरबाट १ सय ७० प्रजातिका वनस्पति भित्रिएका छन् । तीमध्ये २५ भन्दा बढी मिचाहा प्रकृतिका हुन् ती मध्ये ६ वटालाई उच्च जोखिम गर्ने मिचाहा प्रजाति मानिएको छ । लहरे वनमारा (माइकेनिया म्याकारान्था÷माइल्स अ मिनेट), तीतेपाती झार (पार्थेनियम), कालो वनमारा, सेतो वनमारा, जलकुम्भी र वनकाँडा लगायत मिचाहा प्रजातिको उच्च जोखिम देखिएको छ ।